Blog – Langer zelfstandig wonen, hoe doe je dat?

Voor bijna iedereen komt er ooit een moment waarop je huidige woning niet langer geschikt is om veilig en comfortabel in te wonen. Een ongemakkelijke waarheid die velen het liefst (te) lang voor zich uitduwen.

De vergrijzing neemt sterk toe de komende decennia. Het huidige model van serviceflats en woonzorg is niet werkbaar voor een nog grotere groep senioren. Als de woonzorg op dezelfde manier gegarandeerd moet blijven dan moet men beginnen met bouwen. Het gaat bovendien in tegen de wens van de meeste mensen om thuis te blijven wonen. Men zal dus hun woning moeten aanpassen en thuiszorg dient opnieuw bekeken te worden. Bedrijven zullen actief op die trend moeten inspelen.

De huidige renovatiegolf houdt vooral rekening met de energieprestaties, maar je zou ook moeten gaan denken aan levensloopbestendig wonen: een toegankelijke douche, een keuken afgestemd op een minder mobiel geworden gebruiker, een onderhoudsvriendelijk tuintje, hoe breed de deuropeningen moeten zijn, veilige trap……. Dat wil niet zeggen dat de woningen er moeten gaan uitzien als het eerste het beste revalidatiecentrum.

Ook de omgeving van de woning is van belang. Zijn er geen winkels, medewerkers in de gezondheidszorg of openbaar vervoer in de nabijheid van je woning dan moet je nadenken over verhuizen. Je kan je woning dan nog volledig afstemmen op je behoeften, als het in de middle of nowhere ligt, zit je in een gouden kooi. Niet evident voor wie gehecht is aan zijn woning. Maar vaak zal blijken dat de levenskwaliteit erop vooruitgaat als je dichter bij een lokaal centrum met meer diensten gaat wonen.

De grote vraag is: wanneer tref je maatregelen om levensloopbestendig te wonen, naar een andere plek te zoeken of je woning aan te passen? Hierin onderscheid ik twee groepen: voorsorteerders en honkvasten. De eerstgenoemden zijn het erover eens dat bij de tweede helft van hun leven een andere woning of woonvorm past. Zij nemen het heft in handen en verhuizen. De honkvasten zijn met geen stok uit hun woning te krijgen. Dat zijn de aanpakkers en de zien-we-dan-wellers. De aanpakkers gaan bijvoorbeeld al slaap- en badkamerfaciliteiten voorzien.  De zien-we-dan-wellers laat alles op zijn beloop maar investeren misschien al wel in een anti slipmatje in de douche.

Dat we onze woningen aanpassen om er langer in te wonen of verhuizen naar meer geschikte woningen, dat we technologie gebruiken om dat alles mogelijk te maken, sluit trouwens niet uit dat woonzorgcentra nodig blijven. De bestaande middelen kunnen beter gebruikt worden voor mensen die zwaar behoevend zijn. Zo bereiken we de situatie dat de meeste mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, inclusief thuiszorg wanneer nodig , en dat de plaatsen in de woonzorg optimaal worden gebruikt.

Naast aanpassingen aan de woning kan men ook andere woonvormen overwegen. Er bestaan alternatieven voor de individuele alleenstaande woningen die we allemaal kennen. Er zijn meer en meer woonvormen, waar bepaalde ruimtes gedeeld kunnen worden, zoals een gemeenschappelijke tuin. Dat is handig voor ouderen, maar het is ook een oplossing voor de eenzaamheid, waar ook ouderen mee kampen, bijvoorbeeld een kangoeroewoning.

Er kan later van alles gebeuren waardoor dat problemen geeft. Dus eigenlijk is het voor iedereen interessant om over later na te denken.

Sandy Curvers

Projectgroep ZIN